သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှု တိုးမြှင့်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး အသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် အဆင့်မြှင့်တင်ရေးတို့ကို မြှင့်တင်ခြင်း။

ယခုနှစ်အစပိုင်းတွင် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ရေးရာဝန်ကြီးဌာနနှင့် ဗဟိုဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် သတင်းပေးရေးကော်မတီရုံးတို့ ပူးပေါင်း၍ “ဒစ်ဂျစ်တယ် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးစီမံကိန်း (၂၀၁၉-၂၀၂၅)” ကို လယ်ယာတည်ဆောက်မှု ပိုမိုအားကောင်းစေရန်၊ ကျေးလက်ဒေသ သတင်းအချက်အလတ် ဖော်ထုတ်ခြင်းနှင့် "ကျေးရွာပြန်လည်ရှင်သန်ရေး မဟာဗျူဟာ" ကို နားလည်သဘောပေါက်ပြီး "ခေတ်မီမှုလေးခုကို ထပ်တူပြုခြင်း၊ ပေါင်းစပ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး" သည် အရေးကြီးသော အထောက်အပံ့ကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။

ကျေးလက်ပြန်လည်ရှင်သန်ရေး မဟာဗျူဟာ၏ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်သတင်းအချက်အလတ်များအတွက် လိုအပ်ချက်သည် သတင်းအချက်အလက်ဝန်ဆောင်မှုများ၊ သတင်းအချက်အလက်စီမံခန့်ခွဲမှု၊ သတင်းအချက်အလက်ခံယူမှုနှင့် ထိန်းချုပ်မှု၊ နှင့် သတင်းအချက်အလက်ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုဆိုင်ရာ ကဏ္ဍများတွင် ထင်ဟပ်နေသည်။စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ၏ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုသည် ကျွန်ုပ်တို့နိုင်ငံရှိ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဒေသ သတင်းအချက်အလတ်ရရှိရေး လုပ်ငန်းစဉ်၏ အဓိကမောင်းနှင်အားဖြစ်သည်။နိုင်ငံတော်၏ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုစနစ် တည်ဆောက်ခြင်းသည် စိုက်ပျိုးရေး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုဖြင့် မောင်းနှင်သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မဟာဗျူဟာကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် အဓိက အထောက်အပံ့ဖြစ်ပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အာမခံချက်ဖြစ်သည်။ကျွန်ုပ်၏နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်သတင်းအချက်အလတ်ရရှိရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို အရှိန်မြှင့်ရာတွင် နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ မော်ဒယ်ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ ယန္တရားဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် မူဝါဒဖန်တီးမှုတို့အပေါ် အားကိုးရမည်ဖြစ်သည်။

တစ်ခုမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သော ဆန်းသစ်တီထွင်မှုစနစ် တည်ဆောက်မှုကို အားကောင်းစေရန်နှင့် အလုံးစုံ အခြေအနေ၏ အဓိက သော့ချက်အတားအဆီးများကို ဖြတ်ကျော်ရန် ဖြစ်သည်။စိုက်ပျိုးရေးနယ်ပယ်တွင် ဇီဝနည်းပညာနှင့် သတင်းအချက်အလက်ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာကဲ့သို့သော ပေါ်ထွန်းလာသောနည်းပညာများကို အသုံးချခြင်းဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံဆိုင်ရာ သုတေသနပြုမှုဆိုင်ရာ ပါရာဒိုင်းနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းပုံစံသည် ကြီးမားသောပြောင်းလဲမှုများကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ ဒေသကြီးများ၏ စိုက်ပျိုးရေးဂေဟစနစ်နှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် စီမံခန့်ခွဲမှု၊ ဇီဝလုံခြုံမှုနှင့် ရှုပ်ထွေးသော စက်မှုပြဿနာများကဲ့သို့သော ကမ္ဘာ့အဓိကသော့ချက်ပြဿနာများသည် နယ်ပယ်ပေါင်းစုံတွင် ပူးပေါင်းတီထွင်ဆန်းသစ်မှုများ လိုအပ်ပါသည်။စိုက်ပျိုးရေး ခေတ်မီတိုးတက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဓိက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ဒေသဆိုင်ရာ အဓိကပြဿနာများကို အာရုံစိုက်ရန်၊ နိုင်ငံတော်အဆင့်တွင် စိုက်ပျိုးရေးသိပ္ပံအစီအစဥ်များ ရေးဆွဲရန်၊ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာနှင့် ဒေတာသိပ္ပံ၏ အခန်းကဏ္ဍကို အပြည့်အဝ အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်ရန်နှင့် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာဆိုင်ရာ စိုက်ပျိုးရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အားကောင်းခိုင်မာစေရန် လိုအပ်ပါသည်။ ဒေတာနည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုစနစ် တည်ဆောက်မှုတို့ ဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် အသုံးချမှုဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ အားကောင်းစေရန် ဖြစ်သည်။“လေ၊ အာကာသ၊ မြေကြီးနှင့် ပင်လယ်” အပါအဝင် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အဝေးမှ အာရုံခံဂြိုဟ်တုများ၊ စိုက်ပျိုးရေးပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ဇီဝအာရုံခံစနစ်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးဒရုန်းစောင့်ကြည့်ရေးစနစ်များ စသည်တို့ကဲ့သို့သော အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ သတင်းအချက်အလက်များ ခံယူချက်နှင့် ဒေတာစုဆောင်းခြင်းဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပေါင်းစပ်ပါဝင်ပါသည်။နိုင်ငံတော်၏ လယ်ယာမြေရေထိန်းသိမ်းခြင်း နှင့် အခြားသော စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလတ်နှင့် ဒေတာအသုံးပြုခြင်း နှင့် စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် စမတ်ကျသော စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း၏အသုံးချမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ပံ့ပိုးရန် အသိဉာဏ်ရှိသော အသွင်ပြောင်းခြင်း၊နိုင်ငံတွင်း စိုက်ပျိုးရေး ဒေတာ ကြီးကြီးမားမား သိုလှောင်မှုနှင့် အုပ်ချုပ်မှု အခြေခံ အဆောက်အအုံ၊ အရင်းအမြစ် ပေါင်းစုံ ကွဲပြားနေသော စိုက်ပျိုးရေး အကြီးစား ဒေတာ စုဆောင်းခြင်း၊ သိမ်းဆည်းခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်းတို့အတွက် တာဝန်ရှိသည်။အမျိုးသား စိုက်ပျိုးရေး စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားသော ကွန်ပြူတာ ပတ်ဝန်းကျင် နှင့် cloud ဝန်ဆောင်မှု ပလပ်ဖောင်းသည် စိုက်ပျိုးရေး ဒေတာ ကြီးကြီးမားမား တွက်ချက်ခြင်းနှင့် အသုံးချခြင်း ဝန်ဆောင်မှုများကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။

တတိယအချက်မှာ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကို အားကောင်းလာစေရန်နှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုဖြင့် မောင်းနှင်သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်ဖြစ်သည်။တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာအရ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် ကော်ပိုရိတ်နှင့် လူမှုရေးအရင်းအနှီးများကို ဆွဲဆောင်ရန် ခက်ခဲသည်။ကျွန်ုပ်၏နိုင်ငံသည် ၎င်း၏ထူးခြားသောစနစ်အားသာချက်များကို အပြည့်အဝကစားသင့်သည်၊ သိပ္ပံသုတေသနရလဒ်များ၏စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းကိုတက်ကြွစွာမြှင့်တင်ရေး၊ ယန္တရားဆန်းသစ်တီထွင်မှုကိုပိုမိုအားကောင်းစေရေး၊ စျေးကွက်တွင်သိပ္ပံသုတေသနဝန်ထမ်းများပိုမိုတက်ကြွစွာပါဝင်ရန်အားပေးသည့်ပုံစံသစ်ကိုဖန်တီးသင့်သည်- ဦးတည်ပြီး လုပ်ငန်းကို ဦးတည်သည့် နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ နောက်ဆုံးပေါ် အခြေခံ သုတေသနနှင့် စက်မှုနည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများကို ဖန်တီးပါ။ အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့သည် သိပ္ပံနည်းကျ သုတေသနနှင့် ထုတ်ကုန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ပလပ်ဖောင်းနှစ်ခုကို တည်ဆောက်ကာ အမျိုးသားသိပ္ပံသုတေသနအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကော်ပိုရိတ်ဆန်းသစ်တီထွင်မှုစနစ်များကြား အတားအဆီးများကို ဖြတ်ကျော်ကာ နူးညံ့သိမ်မွေ့သောပုံစံကို ဖန်တီးသည်။ အပြန်အလှန်အကျိုးပြုမှုပုံစံနှင့် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်သော ဆန်းသစ်တီထွင်မှုပုံစံသည် အခြေခံသုတေသနနှင့် အသုံးချနည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ အတောင်ပံနှစ်ခုရှိ သိပ္ပံဆိုင်ရာ သုတေသနအဖွဲ့အစည်းများနှင့် လုပ်ငန်းများပါ၀င်သည်။စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာအသုံးချမှုများအတွက် စျေးကွက်ဦးတည်သည့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုပုံစံကို အရှိန်မြှင့်ပါ။အရင်းအနှီးနှင့် စျေးကွက်၏ အခန်းကဏ္ဍကို အပြည့်အဝပါဝင်စေပြီး လုပ်ငန်းမှ ဦးဆောင်သော စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုပုံစံကို ထူထောင်ပါ၊ ဆိုလိုသည်မှာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုလုံးသည် လုပ်ငန်းမှ စိတ်ကြိုက်သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ထုတ်ကုန်များနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများဖြင့် စတင်သည်၊ ပစ်မှတ်ထားသော ထုတ်ကုန်ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှုတို့ကို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် စက်မှုဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို အာရုံစိုက်ရန်နှင့် ရှေ့သို့မျှော်ကြည့်အခြေခံသုတေသနကို ပံ့ပိုးပေးသည့်စနစ်များ။

စတုတ္ထအချက်မှာ စနစ်တကျနှင့် ရှေ့သို့မျှော်မြင်နိုင်သော စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလတ်များ ထူထောင်ရေး မူဝါဒများ ခိုင်မာစေရန်ဖြစ်သည်။မူဝါဒစနစ်သည် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက် (ဒေတာ) စုဆောင်းမှု၊ အုပ်ချုပ်မှု၊ သတ္တုတူးဖော်မှု၊ အသုံးချမှုနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ၏ ဘဝစက်ဝန်းတစ်ခုလုံးကိုသာမက စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက် အခြေခံအဆောက်အအုံတည်ဆောက်မှု၊ အဓိကနည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ ထုတ်ကုန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ နည်းပညာအသုံးချမှုဆိုင်ရာ စက်မှုကွင်းဆက်တစ်ခုလုံးကို လွှမ်းခြုံထားသင့်သည်။ နှင့်ဝန်ဆောင်မှုစျေးကွက်။၊ သို့သော် စိုက်ပျိုးရေးစက်မှုလုပ်ငန်းကွင်းဆက်နှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ ဝန်ဆောင်မှုနှင့်ဘဏ္ဍာရေးကဲ့သို့သော အခြားစက်မှုလုပ်ငန်းကွင်းဆက်များ၏ အလျားလိုက်ပေါင်းစည်းမှုနှင့် ဆက်စပ်သည့် ချိတ်ဆက်မှုများလည်း ပါဝင်ပါသည်။အာရုံစူးစိုက်မှုတွင် ပါဝင်သည်- ဒေတာအားကောင်းစေခြင်း (Information) ပူးပေါင်းတည်ဆောက်ခြင်းနှင့် မျှဝေခြင်းဆိုင်ရာ မူဝါဒများနှင့် စံနှုန်းများလုပ်ဆောင်ခြင်း၊ သတင်းအချက်အလက် (data) ကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာအသုံးပြုခွင့်ကို အားပေးခြင်း၊ သိပ္ပံနည်းကျ သုတေသနအချက်အလက်နှင့် ဒေတာအမျိုးအစားအမျိုးမျိုးကို မြှင့်တင်ခြင်း၊ သဘာဝအရင်းအမြစ်နှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များနှင့် ဒေတာကြီးများ၊ နိုင်ငံတော်၏ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာငွေဖြင့် ပံ့ပိုးထားသော စိုက်ပျိုးရေး၊ထုတ်လုပ်မှုနှင့် လည်ပတ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ထုတ်လုပ်သည့် သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဒေတာကြီးကြီးမားမားများကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုခွင့်နှင့် ဒေတာကြီးကြီးမားမား ခွဲဝေမှုပုံစံကို အားပေးပါသည်။ဗဟိုနှင့် ဒေသန္တရအစိုးရများသည် စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာဆိုင်ရာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာအသုံးချမှုများနှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများအတွက် အခြေခံသတင်းအချက်အလက်အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပံ့ပိုးပေးရန်အတွက် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်အခြေခံအဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်ရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို အပြင်းအထန် ခိုင်မာစေခဲ့သည်။စိုက်ပျိုးရေးသတင်းအချက်အလက်နည်းပညာနယ်ပယ်တွင် ခေတ်မီဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် အသုံးချဆန်းသစ်တီထွင်မှုများကို သိပ္ပံနည်းကျ သုတေသနအဖွဲ့အစည်းများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် တွန်းအားပေးတိုက်တွန်းပါ၊ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုများ တိုးမြင့်လာစေရန်၊ ဆန်းသစ်တီထွင်သော လုပ်ငန်းများကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်နှင့် လူမှုရေးအရင်းအနှီးများ မြှင့်တင်ရန်၊ စိုက်ပျိုးရေးခေတ်မီရေးတွင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ ရင်းနှီးမြုပ်နှံပါ။“စိုက်ပျိုးရေး၊ ကျေးလက်ဒေသနှင့် တောင်သူလယ်သမားများ” ကို ဦးတည်သည့် ခိုင်မာသော သတင်းအချက် အလက်ဝန်ဆောင်မှုကွန်ရက်ကို မြှင့်တင်ပေးသည့် မူဝါဒ ပံ့ပိုးမှုစနစ်တစ်ခု ထူထောင်ပါ။ရှည်လျားသော ဆန်းသစ်တီထွင်မှုသံသရာ၏ အားနည်းချက်များကို ကျော်လွှားရန်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအပေါ် ပြန်ရရှိမှုနည်းပါးစေရန် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာကို အသုံးချခြင်းအတွက် မူဝါဒထောက်ပံ့မှုများကို အားကောင်းစေသည်။

အတိုချုပ်ပြောရလျှင် ကျွန်ုပ်နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဒေသ သတင်းအချက် အလက်များ ဖောက်လုပ်ရေး သည် ယင်းမှာ သတင်းအချက် အလက်များ ဖန်တီးမှု တည်ဆောက်မှုကို အားကောင်းစေရမည်၊ စိုက်ပျိုးရေး သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်၊ စိုက်ပျိုးရေး အသွင်ကူးပြောင်းမှုနှင့် အဆင့်မြှင့်တင်ရေးကို အရှိန်မြှင့်ကာ၊ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်၊ တိကျသော၊ စိမ်းလန်းမှုသို့ အသွင်ပြောင်းကာ ဒေတာဖန်တီးရန်၊ တရုတ်ဝိသေသလက္ခဏာများဖြင့် သတင်းအချက်အလက် မောင်းနှင်သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု။စိမ်းလန်းသော စိုက်ပျိုးရေးလမ်း။